Hepatit C

Hepatit C, özellikle de karaciğeri etkileyen bir enfeksiyon türüdür. Hastalığa, hepatit C virüsü sebep olmaktadır. Hepatit C, genel olarak herhangi bir belirti göstermez, ancak kronik enfeksiyon, karaciğerde yara oluşmasına ve uzun yıllar sonra siroza yol açabilir. Bazı durumlarda, sirozlu hastalarda, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri ya da ölümcül kanamaya sebep olabilecek, yemek borusu ve midedeki damarlarda aşırı şişmeye kadar yol açabilir.

Hepatit C, insanlara özellikle damar içi ilaç kullanılması uygun olmayan tıbbi ekipman ve kan nakilleri yardımıyla kandan kana temas yoluyla geçer. Dünya genelinde tahminin edilen hepatit C taşıyan insan sayısı 130–170 milyon olarak bilinmektedir. Bilim insanları, hepatit c yi araştırmaya 1970 yıllarında başlamışlar ve varlığını, 1989'da doğrulamışlardır. Virüsün, diğer hayvanlarda hastalığa yol açtığına dair herhangi bir bilgi bulunamamıştır. Peginterferon ve ribavirin, hepatit c için kullanılan standart ilaçlardır. Tedavi edilen insanların %50 si ve 80'ini iyileştirmektedir. Siroz ya da karaciğer kanseri baş gösteren insanların, karaciğer nakline ihtiyaçları olabilir fakat virüs, genel olarak nakil sonrasında tekrar ortaya çıkabilir. Hepatit C için herhangi bir aşı yoktur.

Hepatit C, hastaların yalnızca %15'inde şiddetli belirtilere yol açmaktadır. Belirtileri şunlardır; iştahta azalma, yorgunluk hissi, mide bulantısı, kas veya eklemde ağrı ve kilo kaybı da dahil olmak üzere genellikle hafif ve belirsizdirler. Sadece birkaç şiddetli enfeksiyon rahatsızlığı sarılıkla ilişkilendirilir. Enfeksiyon, genç kadınlarda diğerlerine göre daha fazla olmak üzere insanların %10 ve %50'sinde tedavi olmadan geçmektedir.

Bu virüse maruz kalan insanların yüzde 80'nin de kronik enfeksiyon görülmektedir. Çoğunluğun, enfeksiyonun ilk on yılında ya düşük oranda belirti göstermesi ya da hiç göstermemesine karşılık kronik hepatit C yorgunlukla bağlantılı olabilir. Hepatit C, uzun yıllar boyunca enfekte olmuş insanlarda, siroz ve karaciğer kanserinin başlıca nedenidir. Enfekte olan insanların %10 ve %30'unda 30 sene içerisinde siroz ortaya çıkar. Siroz, aynı zamanda Hepatit B ya da Hepatit C ile enfekte olanlarda, alkol bağımlılarında ve erkeklerde daha yaygın olarak görülmektedir. Siroz görülen hastaların karaciğer kanserine yakalanma oranı yirmi kat daha fazladır ki bu yıllık %3 orandır. Alkol bağımlıları için risk, 100 kat daha fazla artmaktadır. Hepatit C, siroz vakalarının %27'sinin ve karaciğer kanseri vakalarının %25'inin sebebini oluşturur.

Karaciğer sirozu, karaciğere bağlı damarlarda yüksek kan basıncı oluşumuna, karında su birikmesine, özellikle mide ve yemek borusunda kolayca yaralanma ve kanamalara, damar genişlemelerine, sarılığa ve beyin hasarına neden olabilir. Hepatit C, aynı zamanda, nadiren kronik deri hastalığı, diyabetle bağlantılıdır. Hepatit C virüsü; küçük, sarılı, monokataner, pozitif duyulu bir RNA virüsüdür. Hepatit C, yedi büyük soy yapıya sahiptir. ABD de soy yapı 1, vakaların %70'ine neden olurken soy yapı 2, %20'sine ve diğer soy yapıların her birisi, vakaların %1'ine neden olur. Soy yapı 1, aynı zamanda, Güney Amerika ve Avrupa'da en yaygın olarak görülen soy yapıdır.

Gelişmiş ülkelerde başlıca bulaşma yöntemi, damar içi ilaç kullanımlarıdır. Gelişen ülkelerde, başlıca teknikler, kan nakilleri ve güvenli olmayan tıbbi prosedürlerdir. Vakaların %20'sinde bulaşma sebebi bilinmiyor ancak bu vakaların çoğunun muhtemel sebebi Damar içi ilaç kullanımıdır.

Dünyanın pek çok bölgesi, hepatit C için büyük bir risk faktörüdür. 77 ülke için yapılan bir araştırma, Birleşik Devletler ve Çin de dahil olmak üzere 25 ülkenin, damar içi ilaç kullanan popülasyonunun %60 ve %80 arasında hepatit C oranlarına sahip olduğunu göstermektedir. 12 ülke, %80'den daha yüksek oranlara sahiptir. On milyon gibi yüksek sayıda damar içi ilaç kullanıcısı hepatit C ile enfekte olmuştur; Çin (1,6 milyon), ABD(1,5 milyon) ve Rusya (1,3 milyon) ile en yüksek toplamlara sahiptir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki hapishane nüfusu arasındaki hepatit C oranı, genel nüfusa oranla on ila yirmi kat daha fazladır ve bu araştırmalar, bunun sebeplerini, Damar içi ilaç kullanımı ve sağlıklı olmayan ekipmanla dövme yapma gibi yüksek riskli davranışlara bağlamaktadır.

Hepatit C'nin cinsel ilişki yoluyla bulaşıp bulaşmadığı bilinmiyor. Bir yandan yüksek riskli cinsel aktivite ile hepatit C arasında ilişki bulunurken hastalığın bulaşmasının, bahsedilmeyen uyuşturucu kullanımı mı yoksa cinsellikle mi bağlantılı olduğu açık değildir.

Dövme yaptırma, iki ya da üç kat daha yüksek hepatit C riski ile bağlantılıdır. Bunun nedeni, temiz olmayan aletler ya da kullanılan boyalarda bulaşma olabilir. Profesyonel olmayan şekilde yapılan dövmeler ya da delerek vücuda takılan metaller, bu yerlerdeki sağlıksız koşullar kötü olabileceğinden özellikle tehlikelidir.

Tıraş bıçakları, diş fırçaları, manikür ve pedikür aletleri gibi kan ile temas edebilir. Bunların paylaşılması, Hepatit C maruz kalma riskini doğurur. İnsanlar; kesikler, yaralar ve diğer kanamalar konusunda dikkatli davranmak zorundalar.

Hepatit C'nin enfekte olmuş bir anneden çocuğuna bulaşması, hamileliklerin %10'undan daha azında görülmektedir. Bu riski değiştirmek amacıyla mevcut herhangi bir önlem bulunmaz. Hastalık, hamilelik boyunca ya da doğum esnasında da bulaşabilir.