Hepatit C nedir, Hepatit C bir tür RNA virüsüdür. Bilindik en ufak virüsler arasında yer alır. Virüsün yol açtığı karaciğer hastalığı Hepatit C olarak tanımlanır. Bağışıklık sistemine bağlı olarak oluşum gösteren hastalık birkaç hafta ya da yaşam boyu devamlılığını koruyan ciddi bir hastalık olarak devam edebilir. Spontan mutasyonun sık olduğu bir virüs olduğu için bağışıklık sistemi virüsü kontrol altına alabilmek için güçlük çeker. Hepatit C genelde kan yolu ile bulaşır. Hepatit C akut ya da kronik olmak üzere iki şekilde görülebilir. Akut hepatit C kişiye bulaştıktan sonra 6 ay kadar devam eden bir hastalık türüdür. Çoğu hastada akut Hepatit C kronik bir enfeksiyon halini alabilir.
Kronik Hepatit C yaşam boyu devamlılığını sürdürebilen, zamanla siroz, karaciğer kanseri ve hayati risk oluşturabilecek bir rahatsızlıktır. Hepatit C aşısı bulunmamakta ve genellikle hiçbir belirtiye yol açmadan seyretmektedir. Fakat kronik enfeksiyon, siroz ve karaciğerde yara oluşumuna neden olabilir. Bazı sirozlu hastalarda zaman içinde karaciğer kanseri, karaciğer yetmezliği ve ölümcül seyreden kanamaya neden olabilir.
Hepatit C genellikle kan nakli, hijyenik olmayan tıbbi ekipman ve kandan kana temas yolu ile bulaşmaktadır. Hepatit C için ribavirin ve Peginterferon standart kullanılan ilaçlar arasında yer alır. Tedavi düzenli yapıldığında hastalarda %60-80 iyileşme görülmektedir. Hepatit C nedeniyle siroz ya da karaciğer kanserine maruz kalan kişiler için tedavi olarak genellikle karaciğer nakline ihtiyaç duyulur. Fakat nakil olsa bile hastalığın nüksetme olasılığı oldukça yüksektir.
Hepatit C Belirtileri Nelerdir?
Hepatit C genellikle herhangi bir belirtiye neden olmadan seyreden bir hastalıktır. Özellikle ufak çocuklarda herhangi bir belirti görülmeyebilir. Fakat büyük çocuklarda ve erişkinlerde şu belirtiler ortaya çıkabilir;
- Kas ağrısı
- Halsizlik
- Karın ağrısı
- Mide bulantısı
- Siyah renge yakın idrar
- Kilo kaybı
- Yağlı gıdalardan tiksinme
- Eklem ağrısı
- Çok sık olmasa da sarılık
Kronik Hepatit C Nedir?
Kronik Hepatit C akut enfeksiyonun ardından vücuttan atılamayan bir enfeksiyon anlamına gelir. Hastalık 10-14 yıldan daha uzun sürebilir. SGOT ve SGPT değerlerinin yüksek olması Hepatit C nedeniyle ortaya çıkan hasarın halen devam ettiğini gösterir. Karaciğer biyopsisi yapılarak hastalığın boyutu ve karaciğerde yol açtığı hasar tespit edilebilir. Kronik Hepatit C hastalarının yaklaşık %20'sinde siroz gelişme olasılığı yüksektir. Sirozlu hastaların ise %25'inde karaciğer yetmezliği görülebilir. Yine aynı şekilde siroz gelişen hastalarda karaciğer kanseri gelişme olasılığı da yüksektir. Karaciğer kanseri vücuda enfeksiyon girdikten yaklaşık 10-40 yıl sonra gelişebilir.
Hepatit C Tanısı
Hepatit C herhangi bir belirtiye yol açmadan seyredebileceği için doktorlar genellikle karaciğer fonksiyonlarını ölçmek için uyguladıkları testler ile yani rutin kontrollerde hastalığı teşhis edebilir. Ancak uygulanan testler hastalığın kronik mi yoksa akut mu olduğunu göstermez.
Hepatit C testi HCV karşı antikorların varlığını belirlemek amacıyla yapılan kan tetkikleridir. Uygulanan ilk test sonucu pozitif çıkmışsa, hastalığın boyutunu öğrenmek için tekrar bir kan tahlili yapılır. Yapılan ikinci kan tahlili hastalığın hangi boyutta olduğunu gösterir. Karaciğer enzimleri enfeksiyonun seyrine göre değişkenlik gösterebilir. Enfeksiyon vücuda girdikten yaklaşık 1,5-2 ay sonra enzimler artmaya başlar.
Hastalığı belirlemek için uygulanan bir diğer teşhis yöntemi de karaciğer biyopsisidir. Karaciğer biyopsisi karaciğerde meydana gelen hasarı belirlemek için uygulanır. Ancak biyopsi nedeniyle bazı riskler açığa çıkabilir. Bu nedenle hasar tespiti yapabilmek için birçok kan tahlili mevcuttur.
Görüntüleme yöntemleri ile de Hepatit C varlığı tespit edilebilir. Karaciğer enzim değerleri yüksek olan kişilerde ve yüksek risk grubundaki kişilerde görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç duyulur.
Hepatit C Tedavisi
İlaç Tedavisi: Hepatit C enfeksiyonu tespit edilmiş kişilerin mutlaka tedaviye alınması gerekir. Virüsün türüne göre farklı tedaviler bulunmaktadır. Standart tedavi yöntemi ise pegile interferon ve antiviral ilaçların birlikte kullanılmasıdır. İlaç tedavisi 24-48 hafta boyunca devam ettirilir. Tedavisi düzenli yapılan kişilerin yaklaşık %60'ında iyileşme görülür.
Hepatit C Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Daha evvel Hepatit C tedavisi olmuş ancak tedavisi başarısız olan hastalar
- Akut Hepatit C
- 18 yaş altı hastalar
- Damar içi ilaç kullananlar ve alkol bağımlıları
- Dekompanse siroz
- Karaciğer transplant hastalar olarak sıralanabilir.